Przy okazji pronomi diretti rozpisywałam się na temat tego, że w związku z tym że język włoski nie ma odmiany przed przypadki, tę funkcję będą pełnić przyimki.
Dziś przejdę do praktyki i opowiem, co daje nam przyimek „a”, czyli będzie to opowieść o…
pronomi indiretti
O tym, po co w ogóle są przyimki i dlaczego jest tak ważne, by je znać pisałam przy okazji pronomi diretti.
(Uwaga, teraz będzie chwila gramatycznego bełkotu, który zaraz przetłumaczę na polski) — pronomi indiretti to zaimki dopełnienia dalszego — oznacza to, że rzeczownik jest oddzielony od czasownika przyimkiem „a”. Tak naprawdę nie musisz wiedzieć, że to się tak nazywa — ważne jest jedynie, byś kojarzyła, że to będą te zaimki, które będą mieć związek z przyimkiem „a” — i faktycznie dobrze jest się ich uczyć w ten sposób, na przykład: chiedere a qualcuno (pytać kogoś).
Najłatwiej jest zapamiętać, że pronomi indiretti odpowiadają naszemu celownikowi (który odpowiada na pytania komu?czemu?).
Dico la verità a Luca. — Gli dico la verità.
Dodajemy przyimek A przed rzeczownikiem (imieniem, określeniem osoby, instytucji i tak dalej). Zobaczmy przykład, który jest błędny, ale często przychodzący do głowy na początku nauki:
(*Maria piace Franco.) Chcemy powiedzieć, że Marii podoba się Franco, czy też go lubi, jednak z tego zdania nie wynika to absolutnie. Potrzebujemy dodać A:
A Maria piace Franco, i dopiero teraz wiadomo kto się komu podoba. Z tego powodu o piacere, który zawsze łączy się z tym tematem (pronomi indiretti) jako o podobać się niż lubić, ponieważ wtedy widzimy wyraźnie, że będziemy potrzebować polskiego celownika (komu? czemu?), podczas gdy tłumaczenie piacere jako lubić zwiedzie nas na manowce i poprowadzi raczej do niepoprawnych włoskich konstrukcji.
Jeśli chcemy użyć zaimków, nie pozostaje nam więc nic innego, jak tylko ustalić liczbę i rodzaj rzeczownika, który chcemy zastąpić i gotowe!
Stefano scrive un messaggio a te. — Stefano ti scrive un messaggio. (komu? czemu? mnie)
Legge un libro a sua figlia. — Le legge un libro. (komu? czemu? swojej córce, czyli jej)
Mostro le foto a mio padre. — Gli mostro le foto. (komu? czemu? mojemu ojcu, czyli jemu)
Rispondo ai nostri amici. — Gli rispondo. (komu? czemu? naszym przyjaciołom, czyli im).
Pronomi indiretti mają dwie formy — akcentowaną i nieakcentowaną, co dobrze widać w rysunkowej notatce — oznaczyłam je znakiem równości. Czyli te formy znaczą właściwie to samo (le = a lei), ale najczęściej będziemy używać tej pierwszej, krótszej formy. Forma akcentowana (dłuższa, np. a lui) służy podkreśleniu (zaakcentowaniu), że to właśnie o tę osobę chodzi, brzmią dość poważnie i oficjalnie, na przykład:
Giorgio ci presenta la sua ragazza — i nie ma tu nic wyjątkowego
Giorgio presenta la sua ragazza a noi — ale to może już oznaczać, że należymy do grupy wybrańców (on ją przedstawia właśnie nam).
I ostatnie już w tej kwestii — formy akcentowane są samodzielne, czyli mogą pojawić się bez żadnego towarzystwa, bez rozwinięcia zdania, bez dodania żadnego czasownika.
A chi pensi? A lui. — O kim myślisz? O nim.
W notatce wizualnej dodałam najużyteczniejsze czasowniki, które łączą się właśnie na tej zasadzie. Są to:
- chiedere – pytać, prosić
Giorgio odia quando gli chiedo di fare i compiti. Giorgio nienawidzi, gdy proszę go, by zrobił zadania. - rispondere – odpowiadać
Perché non gli rispondi? Czemu mu nie odpowiesz? - sembrare – wydawać się
Mi sembri triste oggi. Wydajesz mi się dziś smutna. - mancare – brakować, tęsknić
Mi manca il sole italiano. Brakuje mi włoskiego słońca.
Mi manchi. Tęsknię za tobą. - dire, parlare – mówić, powiedzieć
Quello che ti dico è vero. To, co ci mówię, jest prawdą. - konstrukcja …va di… – mieć ochotę
Ti va di uscire con me stasera? Masz ochotę wyjść dziś ze mną wieczorem?
Mi va. Pasuje mi, mam ochotę.
Wygląda na to, że to już wszystkie najważniejsze zagadnienia związane z pronomi indiretti. Jeśli chcesz posłuchać ich w użyciu, szczególnie polecam Ci odcinek Peppy, gdzie świnki używają czasownika piacere na okrągło. Możesz wykorzystać to jako ćwiczenie i wyłapać, co lubi a czego nie lubi Peppa i George:
Inne czasowniki, które zachowują się jak piacere, zebrałam w osobnym wpisie z przykładami tutaj.
Jeśli wpis Ci się przydał, pamiętaj, by zostać w kontakcie – na Facebooku lub Instagramie, tam regularnie wrzucam treści dotyczące Włoch i języka włoskiego.
Jeśli chcesz poćwiczyć pronomi na żywo, zobacz nasze praktyczne kursy w kameralnych grupach lub indywidualnie i sprawdź ofertę naszych kursów włoskiego. Prowadzimy również webinary i warsztaty językowe.
Do następnego razu!
Kasia